Dvatrimsat Ganapathi Dhyana Slokah – द्वात्रिंशद्गणपति ध्यान श्लोकाः – करस्थ कदलीचूतपनसेक्षुकमोदकम्।
द्वात्रिंशद्गणपति ध्यान श्लोक 32 विशेष गणपतियों के स्वरूप और उनके गुणों का वर्णन करता हैं। हर गणपति जी के स्वरूप अपने आप में अद्वितीय और विशेष शक्तियों से युक्त है। ये ध्यान श्लोक साधक को ध्यान के समय गणपति जी के विभिन्न रूपों के माध्यम से विशेष लाभ प्रदान करता हैं।
32 गणपति रूप और उनके श्लोक का संक्षिप्त वर्णन:-
बल गणपति – शक्ति, साहस, और दृढ़ता का प्रतीक।
हरिद्र गणपति – सुख, समृद्धि और आध्यात्मिकता में वृद्धि।
तारुण गणपति – सौंदर्य, यौवन, और आकर्षण।
भक्त गणपति – भक्ति और समर्पण को बढ़ावा।
वीर गणपति – वीरता, साहस, और आत्मबल का संचार।
शक्ति गणपति – आत्मिक और शारीरिक शक्ति में वृद्धि।
लक्ष्मी गणपति – धन, वैभव, और समृद्धि का दाता।
महागणपति – संपूर्णता, शक्ति और आशीर्वाद प्रदान करने वाला।
विजय गणपति – विजय और सफलता के प्रतीक।
विद्या गणपति – विद्या और ज्ञान का वरदान देने वाला।
(ये केवल प्रारंभिक दस रूप हैं, शेष रूप भी इसी प्रकार विशेष शक्तियों के प्रतीक माने जाते हैं।)
॥ द्वात्रिंशद्गणपति ध्यान श्लोकाः ॥
१। श्री बालगणपतिः
करस्थ कदलीचूतपनसेक्षुकमोदकम् ।
बालसूर्यमिमं वन्दे देवं बालगणाधिपम् ॥ १ ॥
२। श्री तरुणगणपतिः
पाशाङ्कुशापूपकपित्थजम्बू-
-स्वदन्तशालीक्षुमपि स्वहस्तैः ।
धत्ते सदा यस्तरुणारुणाभः
पायात् स युष्मांस्तरुणो गणेशः ॥ २ ॥
३। श्री भक्तगणपतिः
नारिकेलाम्रकदलीगुडपायसधारिणम् ।
शरच्चन्द्राभवपुषं भजे भक्तगणाधिपम् ॥ ३ ॥
४। श्री वीरगणपतिः
बेतालशक्तिशरकार्मुकचक्रखड्ग-
-खट्वाङ्गमुद्गरगदाङ्कुशनागपाशान् ।
शूलं च कुन्तपरशुं ध्वजमुद्वहन्तं
वीरं गणेशमरुणं सततं स्मरामि ॥ ४ ॥
५। श्री शक्तिगणपतिः
आलिङ्ग्य देवीं हरिताङ्गयष्टिं
परस्पराश्लिष्टकटिप्रदेशम् ।
सन्ध्यारुणं पाशसृणी वहन्तं
भयापहं शक्तिगणेशमीडे ॥ ५ ॥
६। श्री द्विजगणपतिः
यं पुस्तकाक्ष गुणदण्डकमण्डलु श्री-
-विद्योतमानकरभूषणमिन्दुवर्णम् ।
स्तम्बेरमाननचतुष्टयशोभमानं
त्वां यः स्मरेत् द्विजगणाधिपते स धन्यः ॥ ६ ॥
७। श्री सिद्धगणपतिः
पक्वचूतफलपुष्पमञ्जरी-
-रिक्षुदण्डतिलमोदकैः सह ।
उद्वहन् परशुमस्तु ते नमः
श्रीसमृद्धियुत हेमपिङ्गलः ॥ ७ ॥
८। श्री उच्छिष्टगणपतिः
नीलाब्जदाडिमीवीणाशालीगुञ्जाक्षसूत्रकम् ।
दधदुच्छिष्टनामायं गणेशः पातु मेचकः ॥ ८ ॥
९। श्री विघ्नगणपतिः
शङ्खेक्षुचापकुसुमेषुकुठारपाश-
-चक्रस्वदन्तसृणिमञ्जरिकाशरौघैः ।
पाणिश्रितैः परिसमीहितभूषणश्री-
-र्विघ्नेश्वरो विजयते तपनीयगौरः ॥ ९ ॥
१०। श्री क्षिप्रगणपतिः
दन्तकल्पलतापाशरत्नकुंभाङ्कुशोज्ज्वलम् ।
बन्धूककमनीयाभं ध्यायेत् क्षिप्रगणाधिपम् ॥ १० ॥
११। श्री हेरम्बगणपतिः
अभयवरदहस्तः पाशदन्ताक्षमाला-
सृणिपरशु दधानो मुद्गरं मोदकं च ।
फलमधिगतसिंहः पञ्चमातङ्गवक्त्रो
गणपतिरतिगौरः पातु हेरम्बनामा ॥ ११ ॥
१२। श्री लक्ष्मीगणपतिः
बिभ्राणः शुकबीजपूरकमिलन्माणिक्यकुंभाकुशान्
पाशं कल्पलतां च खड्गविलसज्ज्योतिस्सुधानिर्झरः ।
श्यामेनात्तसरोरुहेण सहितं देवीद्वयं चान्तिके
गौराङ्गो वरदानहस्तसहितो लक्ष्मीगणेशोऽवतात् ॥ १२ ॥
१३। श्री महागणपतिः
हस्तीन्द्राननमिन्दुचूडमरुणच्छायं त्रिनेत्रं रसा-
-दाश्लिष्टं प्रियया सपद्मकरया स्वाङ्कस्थया सन्ततम् ।
बीजापूरगदेक्षुकार्मुकलसच्छक्राब्जपाशोत्पल-
व्रीह्यग्रस्वविषाणरत्नकलशान् हस्तैर्वहन्तं भजे ॥ १३ ॥
१४। श्री विजयगणपतिः
पाशाङ्कुशस्वदन्ताम्रफलवानाखुवाहनः ।
विघ्नं निहन्तु नः सर्वं रक्तवर्णो विनायकः ॥ १४ ॥
१५। श्री नृत्तगणपतिः
पाशाङ्कुशापूपकुठारदन्त-
-चञ्चत्कराक्लुप्तवराङ्गुलीकम् ।
पीतप्रभं कल्पतरोरधस्थं
भजामि नृत्तोपपदं गणेशम् ॥ १५ ॥
१६। श्री ऊर्ध्वगणपतिः
कल्हारशालिकमलेक्षुकचापबाण-
दन्तप्ररोहकगदी कनकोज्ज्वलाङ्गः ।
आलिङ्गनोद्यतकरो हरिताङ्गयष्ट्या
देव्या करोतु शुभमूर्ध्वगणाधिपो मे ॥ १६ ॥
१७। श्री एकाक्षरगणपतिः
रक्तो रक्ताङ्गरागाङ्कुशकुसुमयुतस्तुन्दिलश्चन्द्रमौलिः
नेत्रैर्युक्तस्त्रिभिर्वामनकरचरणो बीजपूरं दधानः ।
हस्ताग्राक्लप्त पाशाङ्कुशरदवरदो नागवक्त्रोऽहिभूषो
देवः पद्मासनस्थो भवतु सुखकरो भूतये विघ्नराजः ॥ १७ ॥
१८। श्री वरगणपतिः
सिन्दूराभमिभाननं त्रिनयनं हस्ते च पाशाङ्कुशौ
बिभ्राणं मधुमत्कपालमनिशं साध्विन्दुमौलिं भजे ।
पुष्ट्याश्लिष्टतनुं ध्वजाग्रकरया पद्मोल्लसद्धस्तया
तद्योन्याहित पाणिमात्तवसुमत्पात्रोल्लसत्पुष्करम् ॥ १८ ॥
१९। श्री त्र्यक्षरगणपतिः
गजेन्द्रवदनं साक्षाच्चलत्कर्णसुचामरं
हेमवर्णं चतुर्बाहुं पाशाङ्कुशधरं वरम् ।
स्वदन्तं दक्षिणे हस्ते सव्ये त्वाम्रपलं तथा
पुष्करे मोदकं चैव धारयन्तमनुस्मरेत् ॥ १९ ॥
२०। श्री क्षिप्रप्रसादगणपतिः
धृतपाशाङ्कुशकल्पलता स्वदन्तश्च बीजपूरयुतः
शशिशकलकलितमौलिस्त्रिलोचनोऽरुणश्च गजवदनः ।
भासुरभूषणदीप्तो बृहदुदरः पद्मविष्टरोल्लसितः
विघ्नपयोधरपवनः करधृतकमलः सदास्तु मे भूत्यै ॥ २० ॥
२१। श्री हरिद्रागणपतिः
हरिद्राभं चतुर्बाहुं हरिद्रावदनं प्रभुम्
पाशाङ्कुशधरं देवं मोदकं दन्तमेव च ।
भक्ताभयप्रदातारं वन्दे विघ्नविनाशनम् ॥ २१ ॥
२२। श्री एकदन्तगणपतिः
लम्बोदरं श्यामतनुं गणेशं
कुठारमक्षस्रजमूर्ध्वगात्रम् ।
सलड्डुकं दन्तमधः कराभ्यां
वामेतराभ्यां च दधानमीडे ॥ २२ ॥
२३। श्री सृष्टिगणपतिः
पाशाङ्कुशस्वदन्ताम्रफलवानाखुवाहनः ।
विघ्नं निहन्तु नः शोणः सृष्टिदक्षो विनायकः ॥ २३ ॥
२४। श्री उद्दण्डगणपतिः
कल्हाराम्बुजबीजपूरकगदादन्तेक्षुचापं सुमं
बिभ्राणो मणिकुंभशालिकलशं पाशं सृणिं चाब्जकम् ।
गौराङ्ग्या रुचिरारविन्दकरया देव्या समालिङ्गतः
शोणाङ्गः शुभमातनोतु भजतामुद्दण्डविघ्नेश्वरः ॥ २४ ॥
२५। श्री ऋणमोचक गणपतिः
पाशाङ्कुशौ दन्तजम्बु दधानः स्फाटिकप्रभः ।
रक्तांशुको गणपतिर्मुदे स्यादृणमोचकः ॥ २५ ॥
२६। श्री ढुण्ढिगणपतिः
अक्षमालां कुठारं च रत्नपात्रं स्वदन्तकम् ।
धत्ते करैर्विघ्नराजो ढुण्ढिनामा मुदेऽस्तु नः ॥ २६ ॥
२७। श्री द्विमुखगणपतिः
स्वदन्तपाशाङ्कुशरत्नपात्रं
करैर्दधानो हरिनीलगात्रः ।
रक्तांशुको रत्नकिरीटमाली
भूत्यै सदा मे द्विमुखो गणेशः ॥ २७ ॥
२८। श्री त्रिमुखगणपतिः
श्रीमत्तीक्ष्णशिखाङ्कुशाक्षवरदान् दक्षे दधानः करैः
पाशं चामृतपूर्णकुंभमभयं वामे दधानो मुदा ।
पीठे स्वर्णमयारविन्दविलसत्सत्कर्णिकाभासुरे
स्वासीनस्त्रिमुखः पलाशरुचिरो नागाननः पातु नः ॥ २८ ॥
२९। श्री सिंहगणपतिः
वीणां कल्पलतामरिं च वरदं दक्षे विदत्ते करै-
-र्वामे तामरसं च रत्नकलशं सन्मञ्जरीं चाभयम् ।
शुण्डादण्डलसन्मृगेन्द्रवदनः शङ्खेन्दुगौरः शुभो
दीव्यद्रत्ननिभांशुको गणपतिः पायादपायत् स नः ॥ २९ ॥
३०। श्री योगगणपतिः
योगारूढो योगपट्टाभिरामो
बालार्काभश्चेन्द्रनीलांशुकाढ्यः ।
पाशेक्ष्वक्षान् योगदण्डं दधानो
पायान्नित्यं योगविघ्नेश्वरो नः ॥ ३० ॥
३१। श्री दुर्गागणपतिः
तप्तकाञ्चनसङ्काशश्चाष्टहस्तो महत्तनुः
दीप्ताङ्कुशं शरं चाक्षं दन्तु दक्षे वहन् करैः ।
वामे पाशं कार्मुकं च लतां जम्बु दधत्करैः
रक्तांशुकः सदा भूयाद्दुर्गागणपतिर्मुदे ॥ ३१ ॥
३२। श्री सङ्कटहरगणपतिः
बालार्कारुणकान्तिर्वामे बालां वहन्नङ्के
लसदिन्दीवरहस्तां गौराङ्गीं रत्नशोभाढ्याम् ।
दक्षेऽङ्कुशवरदानं वामे पाशं च पायसं पात्रं
नीलांशुकलसमानः पीठे पद्मारुणे तिष्ठन् ॥ ३२ ॥
सङ्कटहरणः पायात् सङ्कटपूगाद्गजाननो नित्यम् ।
——
श्री वल्लभगणपति ध्यानम् –
बीजापूर गदेक्षुकार्मुकभुजाचक्राब्ज पाशोत्पल
व्रीह्यग्रस्वविषाण रत्नकलश प्रोद्यत्करांभोरुहः ।
ध्येयो वल्लभया च पद्मकरयाश्लिष्टो ज्वलद्भूषया
विश्वोत्पत्तिविनाशसंस्थितिकरो विघ्नो विशिष्टार्थदः ॥
श्री सिद्धिदेवी ध्यानम् –
पीतवर्णां द्विनेत्रां तामेकवक्त्राम्बुजद्वयां
नवरत्नकिरीटां च पीताम्बरसुधारिणीम् ।
वामहस्ते महापद्मं दक्षे लम्बकरान्वितां
जाजीचम्पकमालां च त्रिभङ्गीं ललिताङ्गिकाम् ॥
गणेशदक्षिणे भागे गुरुः सिद्धिं तु भावयेत् ॥
श्री बुद्धिदेवी ध्यानम् –
द्विहस्तां च द्विनेत्रां तामेकवक्त्रां त्रिभङ्गिकां
मुक्तामणिकिरीटां च दक्षे हस्ते महोत्पलम् ।
वामे प्रलम्बहस्तां च दिव्याम्बरसुधारिणीं
श्यामवर्णनिभां भास्वत्सर्वाभरणभूषिताम् ॥
पारिजातोत्पलामाल्यां गणेशो वामपार्श्वके
ध्यात्वा बुद्धिं सुरूपां समर्चयेद्देशिकोत्तमः ॥
इन श्लोकों का जाप करने से मिलती है गणपति जी की कृपा, सुख, समृद्धि, और सुरक्षा का आशीर्वाद भी प्राप्त होता है।